Düşük Dünya yörüngesinde kurulan devasa internet altyapısı yarışında Çin, bu yıl itibarıyla büyük bir sıçrama yapmayı planlıyordu. Ancak gelinen noktada, Starlink ile arasındaki fark kapanmak bir yana daha da belirginleşmiş durumda. SpaceX’in yaklaşık 8.000 uyduyla kurduğu hakimiyet karşısında, Çin’in geliştirmeye çalıştığı Qianfan ve Guowang ağları henüz ilk aşamaları aşmakta zorlanıyor.
Çinliler, Starlink’e rakip çıkarmakta zorlandı
Starlink, yeniden kullanılabilir roket teknolojisi sayesinde uzaya erişim maliyetlerini büyük ölçüde düşürmüş ve bu sayede fırlatma sıklığını benzersiz bir seviyeye taşımış durumda. Falcon 9 roketi şimdiye kadar yaklaşık 500 kez görev yaptı.
Her bir görevin maliyeti ciddi şekilde düşerken, SpaceX bu avantajı uydu sayısını agresif biçimde artırmak için kullanıyor. Sonuç olarak, düşük yörüngede aktif olan yaklaşık 11.000 uydunun çok büyük bölümü Starlink’e ait.
Çin’in Starlink’e yanıt olarak ortaya koyduğu Qianfan ve Guowang projeleri, bu tempoya yetişemiyor. Qianfan’ı geliştiren Shanghai Spacesail Technologies Co., 2025 yılı sonuna kadar 648 uyduyu yörüngeye yerleştirmeyi hedefliyordu.
Bugüne kadar sadece 90 uydu gönderilebildi. Bu uyduların 13’ü ise hedeflenen irtifaya ulaşamadı. Hedefler hala yerinde duruyor; 2030’a kadar 15.000 uyduyu uzaya taşımak isteniyor. Ancak bu tempoda hedefe ulaşmak için ayda en az 30 fırlatma yapılması gerekiyor.
Guowang cephesinde ise tablo daha da sınırlı. Önümüzdeki 10 yıl içinde 13.000 uyduyu yerleştirme planı açıklanmış durumda, ancak şu an itibarıyla yörüngede sadece 34 aktif uydu bulunuyor. Bu sayı, Çin’in toplam aktif uydu varlığının Starlink karşısında yüzde 1’in bile altında kaldığını gösteriyor.
En büyük engel, yeniden kullanılabilir roket teknolojisindeki gecikme. Çin hala çoğunlukla tek kullanımlık roketlerle fırlatma yapıyor. Bu roketler her görevde parçalanıyor veya atmosfere düşüyor, bu da lojistikte büyük zorluklar ve yüksek maliyet anlamına geliyor.
Long March 10 ile 8R, Zhuque-3 ve Tianlong-3 gibi yeniden kullanılabilir roket modelleri geliştirilmiş olsa da, bu araçların hiçbiri henüz operasyonel düzeye ulaşmış değil.
Uydu üretimi de süreci yavaşlatan bir diğer unsur. Üretim, test ve fırlatma altyapısının bir arada çalışması gerekiyor. Bu senkronizasyon sağlanamadığı sürece, Çin’in ayda onlarca uydu fırlatması teknik olarak mümkün olsa bile uygulamada oldukça sınırlı kalıyor.
Tüm bu teknik ve yapısal zorluklara rağmen Çin projelerinden vazgeçmiş değil. Shanghai Spacesail Technologies Co., Brezilya, Tayland, Malezya ve Kazakistan gibi ülkelerle internet hizmeti sağlama konusunda anlaşmalar imzaladı. Ancak bu anlaşmalar kapsamında hizmetlerin çoğu henüz faaliyete geçmedi.
