BBC, ülkemizde yaşanan ve onbinlerce vatandaşımızın hayatının kaybettiği vahim 6 Şubat depremlerinin ardından, deprem bölgesinde yaptığı araştırmalarda sisteme dair bir uyarı gönderilmediğini raporlamıştı. O dönemde iddiaları reddeden ve “Sistemin devreye girdiğine ve uyarılar gönderdiğine eminiz” diyen Google, şimdi ise sistemin büyük bir hata yaptığını kabul etti.
Android deprem uyarı sistemi sadece 469 kişiye uyarı gönderdi
Google’ın yeni açıklamasına göre, 7,8 büyüklüğündeki ilk depremde sistem, felaketin gerçek boyutunu algılayamadı.
- Yanlış Hesaplama: Sistemin algoritmaları, 7,8’lik depremi başlangıcından 7,1 saniye sonra sadece 4,5 büyüklüğünde tahmin etti ve gücünü en fazla 4,9 olarak ölçtü.
- Kaçırılan Fırsat: Bu hatalı tahmin nedeniyle, merkez üssüne 157 km çapındaki alanda yaşayan yaklaşık 10 milyon kişinin alması gereken en üst seviye “Harekete Geç” uyarısı, sadece 469 kişinin telefonuna gönderildi. Yaklaşık 500 bin kişi ise daha düşük seviyeli “Hafif Sarsıntı” uyarısı aldı.
- Hayat Kurtarabilecek Saniyeler: Eğer sistem doğru çalışsaydı, milyonlarca insan sarsıntı başlamadan 35 saniyeye kadar bir süre kazanarak güvenli bir yere geçme veya “çök-kapan-tutun” pozisyonu alma şansına sahip olabilirdi.
Benzer bir başarısızlık, 7,5 büyüklüğündeki ikinci Elbistan depreminde de yaşandı ve sistem bu depremin büyüklüğünü ilk anda 6,1 olarak duyurdu.
Bu büyük başarısızlığı kabul eden bir Google sözcüsü, “Her depremde öğrendiklerimizle bu sistemi geliştirmeye devam ediyoruz” diyerek, Kahramanmaraş depremlerinin ardından algılama algoritmalarını değiştirdiklerini belirtti.
Şirket, sistemin geliştirilmiş halini göstermek amacıyla 23 Nisan 2025’te İstanbul’da meydana geldiği varsayılan 6,2 büyüklüğündeki bir deprem senaryosu üzerinden bir animasyon yayınladı. Bu animasyona göre sistem, İstanbul’daki kullanıcılara konumlarına göre 10 ila 20 saniye öncesinden uyarı göndermeyi başardı. Bu sürenin bir binayı terk etmek için yeterli olmasa da, ilk şoka hazırlık, çocukların yanına gitme veya korunma pozisyonu alma gibi hayat kurtarıcı hamleler için kritik olduğu vurgulanıyor.
Android Deprem Uyarı Sistemi Nasıl Çalışıyor?
Google’ın dünya genelinde milyonlarca Android telefonu dev bir sismik ağa dönüştürdüğü bu sistem, oldukça basit bir prensibe dayanıyor:
- Algılama: Telefonların içindeki hassas ivmeölçerler, bir depremin ilk ve en hızlı yayılan dalgası olan P dalgasını (öncül sarsıntı) hisseder.
- Merkezi Onay: Bir bölgedeki çok sayıda telefon aynı anda bu titreşimi algıladığında, veriler anında Google’ın merkezi sunucusuna gönderilir. Sunucu, bu verilerin bir depreme ait olduğunu teyit eder.
- Uyarı Gönderme: Depremin merkezi ve tahmini büyüklüğü hesaplandıktan sonra, depremin daha yavaş ama yıkıcı olan S dalgası (ikincil sarsıntı) henüz ulaşmadan bölgedeki diğer Android kullanıcılarına anında uyarı gönderilir.
Bugüne kadar dünya genelinde 18.000’den fazla depremi tespit ettiği ve yaklaşık 100 ülkede milyonlarca kişiyi uyardığı belirtilen sistemin, Kahramanmaraş’ta yaşanan kritik hatadan sonra yapılan iyileştirmelerle daha güvenilir hale gelmesi hedefleniyor.
